„Stopklatka obecności” – wystawa fotografii Danuty Węgiel

Wystawa w ramach wydarzenia SIŁA FOTOGRAFII

Wernisaż wystawy – 31 stycznia (czwartek), g. 18.00

O sobie i portretowaniu

Rozpoczynając w 1993 roku współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym” nie miałam jeszcze skrystalizowanych zainteresowań fotograficznych. Debiutowałam montażami. Tymczasem redakcja potrzebowała portretów ludzi kultury, w tym pisarzy. Szybko odkryłam, że portretowanie jest dla mnie atrakcyjne zarówno przez osobisty kontakt z portretowanymi, niekiedy tak fascynującymi postaciami  jak Stanisław Lem,  jak też przez towarzyszący fotografowaniu dreszcz emocji. Ciekawość ludzi zagłuszała skutecznie lęk, że nie podołam zadaniu. Ważna stawała się chwila samego portretowania i temperatura spotkania.  Wiedziałam, że w portrecie chodzi o  „coś” więcej, co istnieje poza odwzorowaniem wizerunku lub stanu emocjonalnego. Próbowałam to „coś” znaleźć przy każdym spotkaniu, ale naturalnie z różnym rezultatem. Nieśpieszne spotkania z portretowanymi pociągały mnie coraz bardziej, i tak sesje stały się głównym nurtem mojej pracy.

 Obecnie balansuję pomiędzy fotografią reporterską a  kreacyjną. Pracuję korzystając zarówno z czarno-białych  negatywów, jak też z cyfrowej matrycy. Nie stronię od koloru w  fotografii, ale lubię korzystać z przestrzeni estetycznej, którą tworzy czarno-biały obraz, wydobywający kształty i światło,  wyciszający tło. Myślę, że niektóre portrety potrzebują monochromatyczności, by lepiej przekazać  emocjonalność i intensywność osoby portretowanej.

Prezentowane na wystawie fotografie są swoistym zapisem moich portretowych spotkań i fascynacji różnymi osobami. Portrety Jerzego Turowicza, redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, należą do  najstarszych, wykonałam je w 1996 roku, wtedy też rozpoczęłam swoją ponad dwudziestoletnią przygodę z portretem, która trwa do dziś.

 

Stopklatka Obecności

Co oznacza obecność? Odpowiadamy „jestem”, gdy nauczyciel wyczytuje nasze nazwisko z listy. Obecność opiera się na  słowie „jestem” i objawia się przez materialne, świadome istnienie ciała w danym miejscu i czasie. Jednak, wiemy to wszyscy,  obecność wymyka się konkretowi. Wystarczy, że przeczytamy list bliskiej nam osoby albo owieje nas zapach znajomych perfum i już czujemy czyjąś obecność.  Niech po dawnej rozmowie z przyjacielem przyjdzie do nas szept z głębi pamięci, a możemy mieć pewność, że obecność wymknęła się czasowi. Może potrzebujemy obecności innych i dlatego potrafimy ją w sobie przywoływać.

Podążam różnymi tropami myśląc o obecności i jej przejawach. Pytam siebie: czy można zapisać czyjąś obecność w ułamku sekundy w światłoczułej materii? Tak do końca nie wiem, ale chcę uciec czasowi i kraść stopklatki.

– Danuta Węgiel

Danuta Węgiel – urodzona w 1961 roku w Elblągu, jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i absolwentką religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1993 roku rozpoczęła współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym” i tam sprecyzowała swoje fotograficzne zainteresowania. Od ponad 20. lat portretuje ludzi kultury i nauki, co owocuje licznymi publikacjami w prasie, na okładkach książek oraz plakatach. Współpracuje z Wydawnictwem Znak i Wydawnictwem  Literackim, ostatnio z miesięcznikiem „Kraków”. Od 2012 roku związała się z agencją prasową Fotonova. Wykłada w Instytucie Dziennikarstwa UPJPII w Krakowie.
www.fotonova.pl
www.zpafok.pl

Portret, czyli akt nieinterwencji

„Najtrudniejszą rzeczą w fotografii jest portret. Musisz wejść z aparatem między skórę a koszulę fotografowanej osoby.”
Henri Cartier-Bresson

Choć Francuz Henri Cartier Bresson, jeden z najwybitniejszych fotografów na świecie, jest nazywany „ojcem” fotografii reportażowej i ulicznej, to właśnie jego słowa wydały mi się najbardziej odpowiednie jako motto portretowej twórczości Dany Węgiel. W pierwszej chwili mogą wydać się zbyt drapieżne, ale wtedy warto przypomnieć kolejną wypowiedź HCB: Trzeba włożyć aksamitne rękawiczki i być czujnym… wstrzymać oddech i uruchomić wszystkie zdolności w obliczu ulotnej rzeczywistości.

Danuta Węgiel od lat portretuje ludzi kultury, w tym najważniejsze postaci polskiej literatury. Przed jej obiektywem stanęli między innymi:  Stanisław Lem, Olga Tokarczuk, Jerzy Pilch oraz Andrzej Stasiuk. Szczególne miejsce w sercu i kadrze artystki zajmują poeci, z wieloma była i jest zaprzyjaźniona, jak z Ewą Lipską, co widać zwłaszcza w cyklu „Na styku” zamieszczonym w tomie próz poetyckich Ewy Lipskiej „Pęknięte oko czasu”. Część portretowanych odeszło już do lepszego świata: Julia Hartwig, Tadeusz Różewicz, czy Nobliści: Wisława Szymborska i Czesław Miłosz, jednak pozostają w naszej świadomości właśnie tacy, jak na zdjęciach Dany.

Dyskretna intymność jej czarno-białych kadrów sprawia, że przez moment możemy niemal dotknąć ulotności życia i sekretu poezji, zadumać się na chwilę, ale i serdecznie uśmiechnąć. Najwyraźniej poczucie humoru artystki udziela się bohaterom jej fotografii: Marcinowi Świetlickiemu, Janowi Peszkowi czy Leszkowi Sobockiemu. Zgodnie zdają się mówić: traktujmy rzeczywistość z niezbędnym do życia przymrużeniem oka.

W portfolio artystki znajdują się również postaci związane z „Tygodnikiem Powszechnym”, z którym współpracuje od lat 90. XX wieku: dziennikarze, krytycy sztuki i literatury. Portrety Jerzego Turowicza są bardzo często publikowane w materiałach prasowych, na plakatach i okładkach książek (m.in. Znaku i Wydawnictwa Literackiego).

Fotografie Dany Węgiel wzbudzają sympatię do ich bohaterów. I chyba to właśnie sprawia, że „się podobają” – są cenione zarówno przez oglądających, jak i przez portretowane postaci. Taka jednomyślność nie jest regułą. Bywa możliwa wtedy, gdy fotograf patrzy na świat nie tylko otwartym okiem, ale i sercem. I gdy traktuje fotografowanie jako akt nieinterwencji (Susan Sontag), jedynie ocierający się o rzeczywistość (Roland Barthes).

– Maja Herzog, Kraków 20 kwietnia 2018

Fotografie w albumie: Jerzy Pilch, Olga Tokarczuk, Ewa Kaim – fot. Danuta Węgiel

Fotografia główna: Stanisław Lem – fot. Danuta Węgiel

Czwartek, 31.01.2019, Szara Galeria CENTRUM

Piątek, 01.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Sobota, 02.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Niedziela, 03.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Poniedziałek, 04.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Zobacz pozostałe

Wtorek, 05.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Środa, 06.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Czwartek, 07.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Piątek, 08.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Sobota, 09.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Niedziela, 10.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Poniedziałek, 11.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Wtorek, 12.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Środa, 13.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Czwartek, 14.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Piątek, 15.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Sobota, 16.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Niedziela, 17.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Poniedziałek, 18.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Wtorek, 19.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Środa, 20.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Czwartek, 21.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Piątek, 22.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Sobota, 23.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Niedziela, 24.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Poniedziałek, 25.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Wtorek, 26.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Środa, 27.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Czwartek, 28.02.2019, Szara Galeria CENTRUM

Wstęp wolny

Informacje:

Dział Fotograficzno-Filmowy
telefon: 12 644 02 66 wew. 30
e-mail: FOTOGALERIA@NCK.KRAKOW.PL