20. rocznica tragicznej śmierci Beksińskiego

Dwadzieścia lat temu, 21 lutego 2005 r., na kilka dni przed 76. urodzinami, w swoim warszawskim mieszkaniu, w tragicznych okolicznościach odszedł z tego świata Zdzisław Beksiński – jeden z najwybitniejszych polskich malarzy drugiej połowy XX w. I choć recepcja jego twórczości jest różna w zależności od przyjętych kryteriów, wzbudzając u odbiorców skrajne uczucia, to nie da się zaprzeczyć, że należy on do wąskiego grona rodzimych artystów rozpoznawalnych zarówno w kraju nad Wisłą jak i w Europie.

Od października 2016 r. w Nowohuckim Centrum Kultury działa stała galeria malarstwa Mistrza z Sanoka. Obrazy na niej eksponowane, a pochodzące z prywatnej kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich wciąż ściągają rzesze widzów – zachwycając nastrojem niepokoju, zagłady i tajemnicy. Większość z prezentowanych obrazów pochodzi z lat 80. XX wieku, z tak zwanego okresu fantastycznego w twórczości malarza, kiedy to powstały jego najbardziej znane, ikoniczne – z dzisiejszej perspektywy – prace. Kolekcję uzupełnia kilkanaście obrazów z ostatnich lat życia artysty, ukazujących zwrot malarza ku bardziej ascetycznym formom wyrazu. Język artystyczny Beksińskiego cechuje ogromna szczegółowość. Mistrz uwieczniał w swych pracach zdeformowane postacie, opuszczone budynki, budzące grozę kształty i figury, które na przemian fascynują i przerażają.

 

ZDZISŁAW BEKSIŃSKI – urodził się 24 lutego 1929 roku w Sanoku. Po ukończeniu szkoły wyjechał do Krakowa na studia architektoniczne. Do rodzinnego miasta powrócił w 1955 roku, gdzie krótko pracował w fabryce autobusów. Przez resztę życia zajmował się sztuką. Poza rysunkiem od najmłodszych lat interesował się fotografią, której poświęcił pierwszy etap swojej działalności artystycznej. Ale już w latach 50. zaczął się skłaniać ku abstrakcyjnemu malarstwu i rzeźbie, dostrzegając w nich szansę pełniejszej wypowiedzi niż za pomocą aparatu. W roku 1960 podczas kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA ówczesny dyrektor Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku zwrócił uwagę na obrazy Beksińskiego i zaproponował mu stypendium twórcze w USA. Artysta nie przyjął zaproszenia, bo w tym czasie odchodził już od abstrakcji i uznał, że wyjazd z Sanoka przeszkodzi mu w poszukiwaniach twórczych. Jego ówczesne prace – wizje zdeformowanych postaci ludzkich i zwierząt – stawały się coraz bardziej ekspresyjne. Pod koniec lat 60. jego pejzaże w całości już przeniknięte były mroczną, katastroficzną atmosferą. Okres ten, trwający prawie do połowy lat 80., artysta nazwał fantastycznym. W tamtym czasie stał się też jednym z najbardziej znanych polskich twórców.
W 1977 roku przeniósł się wraz z żoną i synem do Warszawy. Jego malarstwo ulegało systematycznemu przeobrażeniu. Zredukował przestrzenną wizję, rezygnując z rozległych pejzaży i bogactwa rekwizytów. Postać, czasem dwie, głowa ludzka, niekiedy zwierzę, daleko idąca deformacja i skupienie się na intuicyjnie odczuwanym celu plastycznym – to były zadania, które przed sobą
stawiał. Ostatnie 20 lat życia artysty upłynęły pod znakiem swoistej ascezy wizualnej. Trapiące go przeżycia duchowe – samotność metafizyczna, poczucie rozpadu świata, lęk przed nicością – uzyskiwały jednak nadzwyczajną siłę wyrazu. Poszukując nowych technik wypowiedzi, pod koniec lat 90. Beksiński zainteresował się grafiką komputerową. Najpierw przetwarzał cyfrowo fotografie, potem rysunki… Artysta programowo unikał tytułowania swoich prac, chcąc uchronić je przed zbyt bezpośrednio narzucającymi się anegdotycznymi i literackimi interpretacjami.
Niespodziewanie 21 lutego 2005 roku nadeszła informacja o tragicznej śmierci Beksińskiego, został zamordowany we własnym mieszkaniu w Warszawie. Pozostawiony po sobie dorobek twórczy, liczący kilka tysięcy prac, przekazał w testamencie Muzeum Historycznemu w Sanoku, gdzie znajduje się stała ekspozycja jego dzieł

 

OPROWADZANIE KURATORSKIE PO GALERII ZDZISŁAWA BEKSIŃSKIEGO
kurator – Joanna Gościej-Lewińska

21 lutego (piątek), g. 17.00
28 marca (piątek), g. 17.00
4 kwietnia (piątek), g. 17.00

bilety: 40/30 zł
KUP BILET ONLINE <kliknij>