Stefan Gierowski – akwarele
Stefan Gierowski – akwarele
Wystawa z cyklu „Przestrzeń dla sztuki”
Wernisaż 14 listopada o g. 18.00
Wydarzenie towarzyszące – koncert Piotra Domagały i Kwartetu Śląskiego <kliknij>
Stefan Gierowski urodził się w 1925 roku w Częstochowie. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz malarstwo w krakowskiej ASP w pracowniach Jerzego Fedkowicza i Zbigniewa Pronaszki. W latach 50. związał się z warszawską Galerią Krzywe Koło, gdzie miał wystawy indywidualne w latach 1957 i 1959. Od roku 1961 wykładał na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie. W 1983 Senat Akademii wybrał go na rektora, lecz ówczesne władze nie zatwierdziły wyboru. W roku 1996 przeszedł na emeryturę. Maluje obrazy abstrakcyjne, w których w różnych relacjach wiąże problemy materii, światła i przestrzeni; posługuje się głównie płaszczyzną, linią, kolorem, fakturą; kolejne okresy twórczości są dążeniem ku maksymalnej redukcji form i uniwersalnej metafory. W latach 80. artysta podjął poszukiwania form i układów kompozycyjnych, które mogłyby stać się plastycznym ekwiwalentem pojęć werbalnych. Uważany jest za wybitnego reprezentanta awangardy malarskiej.
Na składającej się z trzech części wystawie prezentowane są 94 akwarele i 24 gwasze, które – równolegle z obrazami olejnymi – powstawały w ciągu ponad 60 lat. Wybór prac do trzech galerii jest autorską propozycją samego Profesora Gierowskiego.
W Galerii ASP – gdzie artysta studiował w latach 1945-48 w pracowniach Zbigniewa Pronaszki i Karola Frycza (równolegle uczęszczał na historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim) – znalazły miejsce najstarsze, figuratywne prace z lat 1947-1956, w tym projekty scenografii, wykonane jeszcze w czasie studiów. Wraz z późniejszymi, kameralnymi kompozycjami ilustrują one czas poszukiwań przez młodego malarza własnej drogi twórczej. To zarazem swoiste lustro, w którym odbiły się główne tendencje obecne w polskiej sztuce awangardowej w latach bezpośrednio po II wojnie światowej.
Do Galerii UEK trafiło 19 prac z lat 1985-2009. To głównie akwarele, malowane na podłożu kartonowym. Wspólnym mianownikiem jest ich niesamowita, jednorodna ascetyczność – w białą przestrzeń artysta wprowadza delikatnymi pociągnięciami pędzla jasne, choć o różnym nasyceniu, barwy. Mamy tu, rzec można, do czynienia z mistrzostwem dojrzałym, świadomym, w pełni kontrolującym materię obrazu. Julian Przyboś, chcąc opisać malarstwo Gierowskiego, określił je jako ponadabstrakcyjne. Określenie to, choć wcześniejsze, wydaje się szczególnie pasować do twórczości artysty z przełomu stuleci.
74 obrazy eksponowanie w NCK składają się na niemal kompletny przegląd tego, co w dziedzinie malarstwa Stefan Gierowski robił po roku 1958, gdy ukształtowały się już jego poglądy na sztukę i własną twórczość. Oglądamy kolejne odsłony tego, co sam artysta nazywa sztuką bezprzedmiotową, będącą w jego przypadku konsekwencją przemyśleń na temat języka malarstwa, bazującego wyłącznie podstawowych jego elementach – przestrzeni, świetle i barwie.
Dla odbiorców kojarzących dokonania Profesora Gierowskiego przede wszystkim z wielkoformatowymi obrazami olejnymi, szczególnie interesujące będzie prześledzenie, jak założenia swojej sztuki realizował na papierze. Artysta wielokrotnie opowiadał o swym szczególnym stosunku do akwareli – techniki malarskiej, umożliwiającej bardziej osobistą, spontaniczną wypowiedź, a także dającej wrażenie szczególnej świetlistości barw, dzięki nakładaniu transparentnej farby na białe podłoże. Prace te mają autonomiczny charakter, nie są szkicami ani przygotowaniem do malarstwa olejnego. Stanowią drugi – swoisty i bardzo ważny – nurt w twórczości Gierowskiego.
Szerzej na ten temat pisze w dalszej części albumu Małgorzata Mach, historyczka i krytyk sztuki. Do specyfiki „papierowych” obrazów Stefana Gierowskiego nawiązuje również w osobistym eseju prof. Stanisław Tabisz, rektor krakowskiej ASP.
W albumie znalazła się również obszerna rozmowa, jaką z Profesorem odbył w 1981 roku Zbigniew Taranienko. Choć publikowana już wcześniej, warta jest przypomnienia, ponieważ wciąż stanowi jeden z najważniejszych materiałów do poznania intelektualnych wyborów artysty, klucz do jego idei twórczych, a także nieocenioną pomoc w zrozumienia istoty malarstwa abstrakcyjnego i malarstwa w ogóle. Odwołując się do własnego doświadczenia, opowiada o poszukiwaniu absolutu i dążeniu do prawdy w sztuce jako wartości fundamentalnej w procesie tworzenia.
Dzięki temu świadectwu nasze spotkanie z niezwykłą sztuką Stefana Gierowskiego bez wątpienia staje się pełniejsze.
Joanna Gościej-Lewińska
Koordynator projektu
Kurator wystawy
Poniedziałek, 07.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Wtorek, 08.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Środa, 09.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Czwartek, 10.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Piątek, 11.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Sobota, 12.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Niedziela, 13.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Poniedziałek, 14.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Wtorek, 15.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Środa, 16.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Czwartek, 17.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Piątek, 18.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Sobota, 19.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Niedziela, 20.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Poniedziałek, 21.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Wtorek, 22.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Środa, 23.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Czwartek, 24.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Piątek, 25.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Sobota, 26.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Niedziela, 27.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Poniedziałek, 28.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Wtorek, 29.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Środa, 30.11.2016, Biała Galeria CENTRUM
Czwartek, 01.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Piątek, 02.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Sobota, 03.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Niedziela, 04.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Poniedziałek, 05.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Wtorek, 06.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Środa, 07.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Czwartek, 08.12.2016, Biała Galeria CENTRUM
Wstęp wolny
Galeria CENTRUM
telefon: 12 644 02 66 wew. 25
e-mail: galeria@nck.krakow.pl
