Obraz i słowo… W kręgu poezji

wystawa malarstwa
13-10-2017 / 31-10-2017

Wernisaż wystawy – 13 października, g. 18.00, Biała Galeria CENTRUM

Kiedy jest poezja – poeci też są poezją.
Prawdziwy poeta nie jest poetą.
Prawdziwy poeta jest poezją.
– Edward Stachura, „Fabula rasa”

Tegoroczna wystawa pt. „Obraz i Słowo… W kręgu poezji” zaprasza wszystkich miłośników poetyckiego słowa na drugą już odsłonę twórczości artystów sztuk pięknych, dla których poezja stanowi jedną z ważnych form wypowiedzi. Zorganizowana przez Zarząd Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Krakowskiego, odbywa się ponownie w Galerii Białej Nowohuckiego Centrum Kultury, dzięki życzliwości Pana Zbigniewa Grzyba, dyrektora placówki i Pani Joanny Gościej-Lewińskiej, kierowniczki Galerii Centrum NCK, którym bardzo serdecznie dziękujemy za gościnę!

Tym razem, w aurze krakowskiej jesieni, będzie można zapoznać się z poezją 18-tu artystów, którzy na co dzień zajmują się malarstwem, rzeźbą, grafiką i performancem. Bez względu na dziedzinę wykonywanego profesjonalnie zawodu, łączy ich wszystkich potrzeba zapisywania swych myśli i emocji tzw. mową wiązaną, czyli wierszem. Wielu z nich, ma na swym koncie opublikowane już drukiem utwory w formie pojedynczych wierszy lub nawet wydanych tomików poetyckich, ale są też tacy, którzy przez całe lata pisząc z głębokiej, wewnętrznej potrzeby, nigdy nie mieli okazji do ujawnienia światu tej strony swej twórczości. Cieszę się bardzo, że nasza wystawa daje im tę niepowtarzalną szansę, dzięki której zaistnieją ze swą poetycką twórczością nie tylko w przestrzeni galerii, ale i na stałe w naszym wydawnictwie.

Poezja rodzi się z dojrzałości – powiedział ks. Jan Twardowski. Zapewne tak, ale jej źródło to wrażliwość i specyficzne, dane głównie ludziom o artystycznych duszach, postrzeganie rzeczywistości. Każda sytuacja może stać się pretekstem do ujęcia jej w poetyckie ramy, każde bezpośrednie przeżycie czy doświadczenie życiowe – bolesne lub radosne, może stać się pretekstem do stworzenia utworu o zadziwiającej formie i treści – utworu szczerego, spontanicznego, pisanego sercem… Poezja to szczery głos duszy ludzkiej, wybuch pewnej formy namiętności – te słowa Stefana Żeromskiego w skrótowy, ale jakże lapidarny sposób oddają istotę konieczności tworzenia słowem.

Dla artystów sztuk pięknych słowo jest innego rodzaju tworzywem, przy pomocy którego budują swe dzieło. Ulotne w głośnej wypowiedzi, ale trwałe w graficznym zapisie, wypełnia swoistą przestrzeń i często bardziej dosadnie niż wytwór plastyczny uwidacznia potrzeby, refleksje i myśli autora. Jest w nim intymność, którą niejednemu z trudem przychodzi ujawnić oraz unaocznienie nieskrępowanej niczym prawdy o sobie i indywidualnej percepcji zdarzeń. Ten subiektywny świat, często ukryty głęboko i niechętnie upubliczniany, poszerza wiedzę o człowieku –  jest niczym zaglądanie przez uchylone drzwi do skrywającej swe tajemnice duszy…

Jak powszechnie wiadomo, pisać każdy może… Ta forma ludzkiej wypowiedzi, istniejąca od starożytności i z zapałem kontynuowana przez kolejne stulecia wciąż żyje i ma swoich zwolenników, którzy rozumieją sens i konieczność jej istnienia. Podstawowe pytania: kto zasługuje na miano poety i czym jest poezja wciąż nie posiadają sprecyzowanej jednolicie definicji. Nie wiedziała tego nawet nasza wspaniała poetka – noblistka Wisława Szymborska, dając wyraz swym wątpliwościom w wierszu „Niektórzy lubią poezję”:

Poezję –
tylko co to takiego poezja
Niejedna chwiejna odpowiedź
na to pytanie już padła
A ja nie wiem i nie wiem i trzymam się tego
jak zbawiennej poręczy

Prezentowane na wystawie „Obraz i Słowo…” utwory poetyckie przyjmują różnoraką formę – od lirycznej po sarkastyczną, od poważnej po groteskową; posiadają również odmienne stylistyki i treści. Zdarza się, że omijają powszechnie przyjęte konwencje i literackie kanony – są przepełnione indywidualnością twórcy, a kształt ich uzależniony jest od sprawności literackiej autora i umiejętności operowania słowem. Brzmią w nich tęsknota, pragnienia, wspomnienia – niektóre stanowią relację z przeżytych stanów lub sytuacji. Poezja wg Angusa Wilsona jest tak jak malowanie słowami – niczym nie skrępowana i pozwalająca w dowolny, ale świadomy sposób budować dzieło wg zasad wybranych przez twórcę. Stanowi jedność prawdy artystycznej i życiowej, opowiadając o tym wszystkim, czego nie da się unaocznić przy pomocy pędzla czy dłuta. Staje się więc pewnego rodzaju dopełnieniem tego, czym na co dzień zajmują się prezentowani autorzy, z tym wyjątkiem, że porusza problemy, które nie wchodzą w zakres ich plastycznego języka wypowiedzi i możliwości, jakie on daje.

Dziękuję artystom, którzy zgodzili się na wzięcie udziału w naszym projekcie poprzez zaprezentowanie wybranych fragmentów swej poetyckiej twórczości. W pełni rozumiejąc wątpliwości i psychiczne blokady, z jakimi niejedna osoba borykała się przed podjęciem decyzji o uczestnictwie w wystawie, mam głębokie przekonanie, że warto podzielić się z innymi swymi literackimi osiągnięciami; dać szansę sobie na kontakt z odbiorcą, a odbiorcy na kontakt z pięknem. Bez oceniania i weryfikowania wartości prezentowanych utworów uważam, że każdy uczestnik wystawy zasługuje na szacunek i uznanie, a jego twórczość na chwilę refleksji i próbę zrozumienia. Myślę też, że wielu widzów znajdzie wśród proponowanych wierszy coś dla siebie, jakiś znak odbicia własnych przeżyć i potrzeb, stanów psychicznych i emocjonalnych.

– Joanna Warchoł, Prezes ZPAP OK
Rumunia, Ocna Sugatag, 07.09.2017

Uczestnicy wystawy:

Janusz Bębenek
Piotr Bies
Leszek Dutka
Wiesław Dymny
Ewa Gołogórska-Kucia
Andrzej Andzik Kowalczyk
Agnieszka Kowalska
Hieronim Kozłowski
Iwona Mickiewicz
Agnieszka Safińska
Iwona Siwek-Front
Serge Vasilendiuc
Zbigniew Ważydrąg
Maria Więckowska
Tadeusz Gustaw Wiktor
Lech Wolski
Barbara Wroniszewska
Przemysław Zawadzki