Maciej Bernhardt – „Fotorealizm – cztery odsłony malarstwa”

wystawa czynna
3.10-3.11.2019

wernisaż wystawy – 3.10 (czwartek), g. 18.00, Biała Galeria CENTRUM

W odróżnieniu od realizacji amerykańskiego hiperrealizmu, obrazy Bernhardta są nie tylko optycznymi „migawkami” realności, rejestrującymi coś przypadkowego i w gruncie rzeczy nieistotnego, lecz stanowią harmonijnie skomponowane, formalno-treściowe całości, których szlachetna materia, bogata struktura i złożona semantyka sprawiają, że mamy do czynienia z pierwszorzędnymi dziełami sztuki (…)”
– prof. Franciszek Chmielewski

Maciej Bernhardt, rocznik 1953, uczył się techniki malarstwa realistycznego w trakcie studiów na Akademii Sztuk Pięknych w rodzinnym mieście Krakowie. Swój talent do łudząco „prawdziwego” przedstawiania struktury materiału (początkowo techniką „mokre w mokrym”, dziś raczej laserunkową) udowodnił początkowo w całkiem innym temacie: w szczegółach oddanych z fotograficzną dokładnością, w całości zestawione metodą kolażu grupy modeli, w ekstatycznych pozach wyłaniające się z błyszczącego lakierem i lamą Pięknego Nowego Świata Konsumpcji. Dzięki takim motywom niespełna trzydziestoletni artysta spotkał się z niezwykle kontrowersyjnym odbiorem w depresyjnej rzeczywistości Polski okresu stanu wojennego. Jak doszło w połowie lat osiemdziesiątych do zmiany treści obrazów w kierunku własnego wariantu Fantastycznego Realizmu? Doszukiwanie się przyczyn tylko w autobiograficznym bagażu, mianowicie w fakcie, że ojciec Bernhardta pracował jako rysownik – archeolog, nie wystarcza. Również trwające całe życie fascynacja i pasjonowanie się literaturą fantastyczną, m. in. takich autorów jak E.T.A. Hoffmann, Edgar Allan Poe, H.P. Lovecraft czy Stanisław Lem, są godne odnotowania, jednak nie stanowią jedynego bodźca. Ambicją młodego artysty nie były tylko quasi-naukowa rekonstrukcja czy będące celem samym w sobie ilustrowanie wzbudzających grozę scenariuszy. Chodziło mu (…) o przywołanie misterium, odbijającego filozoficzno-metafizyczne pytania. W jego przypadku były to pytania o rytm, konsekwencje, sens ludzkiej historii, także chyba pytania o przypływy i odpływy kultów i bogów, którzy ostatecznie okazują się być tak samo śmiertelni jak ich wyznawcy, Nie-wieczni w obliczu jedynie Wiecznego: czasu. Maciej Bernhardt wynalazł na to metafory, które są doświadczalne zmysłowo, przestrzennie i symbolicznie. I gdy nadał serii obrazów tytuł Sanktuaria, to może także dlatego, że w przejściowej fazie między politycznymi systemami odczuwał podświadomą potrzebę wymalowania dla samego siebie miejsca ciszy i koncentracji, miejsca schronienia. Czyż mogłoby ono być, w czasach takich jak nasze, po mieszczańsku przytulnie umeblowane?

Zamiast stanowić sukcesywną kontynuację, serie obrazów Bernhardta nakładają się na siebie, biegną równolegle, uzupełniają się. Z Sanktuariów wyodrębniła się grupa obrazów, tymczasowo określana przez autora jako cut-outs. Wszystkie one sięgają po znane z wcześniejszego okresu motywy, umieszczając je nie w uzasadnionej przestrzeni, lecz swobodnie na neutralnym fragmencie tła.

Maciej Bernhardt zamienił w tym celu płótno na deskę, jako nośnik obrazu (a malarstwo akrylowe na mieszaną technikę olejowo-akrylową); jak uzyskuje jednoczesną stabilność dzieła przy braku fug, stanowi co należy uszanować tajemnicę jego warsztatu.”

– dr Roland Held

Maciej Bernhardt – urodził się w 1953 roku. W latach 1972-1977 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa w pracowni prof. Jerzego Nowosielskiego. W 1977 roku uzyskał dyplom z wyróżnieniem i od tego czasu prowadzi nieprzerwanie działalność artystyczną skupioną na kilku równolegle prowadzonych cyklach obejmujących szeroko pojęte spektrum malarstwa realistycznego. Od 1990 roku do chwili obecnej wykonał kilkadziesiąt realizacji malarstwa monumentalnego oraz odbył szereg podróży studyjnych do Indii. Jest autorem licznych wystaw indywidualnych oraz ekspozycji zbiorowych prezentowanych w kraju i na terenie Niemiec, a także we Francji, Wielkiej Brytanii, Holandii, na Węgrzech, w Grecji, Indiach, Czechach, Rumunii, Bułgarii. Prace artysty znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, w zbiorach miejskich Darmstadt i Norymbergii oraz w Cleveland, jak również w wielu kolekcjach prywatnych w Niemczech, Francji, Holandii, Austrii, USA oraz w Polsce.