ZŁE ZIELE

TWÓRCZYNIE:

Koncepcja: Magda Jędra, Anka Herbut

Choreografia, performans: Magda Jędra

Tekst, dramaturgia: Anka Herbut

Muzyka: Justyna Stasiowska

Kostium, przestrzeń: Marta Szypulska

Reżyseria światła: Jacqueline Sobiszewski

Produkcja: Fundacja Ciało/Umysł

Koprodukcja: Centrum Kultury w Lublinie, Goyki 3 Art Inkubator

Premiera: 8.10.2021 w ramach Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Tańca i Performansu Ciało/Umysł

O SPEKTAKLU:

Performans Złe ziele to próba wykształcenia czułej praktyki bycia z odrzuconymi roślinami, poznawania ich potrzeb i doświadczania ich sprawczej mocy. Od kilku lat Magda Jędra pogłębia wiedzę na temat przyrody, szukając kanałów komunikacji ciała ludzkiego z ciałem rośl-innym. Miejscem, z którego zaczyna towarzyszenie roślinom w ich procesach życiowych, jest to, co na potrzeby projektu nazywa ciałem botanicznym: wpisane w roślinne ekosystemy ciało o porowatych, przepuszczalnych granicach, funkcjonujące w sieci wzajemnych ludzko-nieludzkich splotów i zależności. Tym razem artystka zawęża swoje zainteresowania, skupiając się na roślinności dziko rosnącej, panoszącej się i niemile widzianej – takiej, która zagraża nie tylko ludzkiej potrzebie porządku i kontroli, ale i antropocentrycznej wizji rzeczywistości. Chwasty rosną jak chcą. Zapuszczają korzenie tam, gdzie nie są chciane, są zawsze nie na miejscu. Rozrastają się, choć nie zostały przez nikogo zasadzone. Są wszędzie, mimo, że większość z nas nawet ich nie zauważa. Żaden z nich pożytek – plenią się, zajmują miejsce. Przy okazji ustanawiają jednak modele dla społecznych technik adaptacyjnych, miejskich strategii przetrwania i oporu. Dzisiejsze ruchy polityczne to przecież ruchy na wskroś wegetalne: akefaliczne, zdecentralizowane, o zmiennym kształcie i strukturze. Czerpiąc siłę z odrzucenia rozprzestrzeniają się po powierzchni Ziemi i władzy. W Złym zielu nawiązujemy do idei trzeciego krajobrazu – francuski teoretyk Gilles Clément określił w ten sposób miejsca zaniedbane, bujne i różnorodne biologicznie, ale człowiekowi niepotrzebne, bo niemożliwe do skapitalizowania. Koncepcja trzeciego krajobrazu wywodzi się zaś z pojęcia stanu trzeciego – grupy społecznej opisywanej przez Emmanuela-Josepha Sieysa w 1789 roku w manifeście Rewolucji Francuskiej jako nic, które żąda, żeby stać się czymś. Marginalizowane, słabe ciała ludzi-i-roślin porastają trzecie krajobrazy. Magda Jędra eksploruje strefy kontaktu między własnym ciałem i otoczeniem, sonduje przestrzeń w poszukiwaniu możliwych punktów styku i zakorzenienia – tak na poziomie fizycznym, jak i symbolicznym. Wchodząc w interakcje ze zmieniającym się środowiskiem i inicjując wymianę energii kinetycznej, łączy pracę z bezruchem z elementami parkouru, a za pomocą strategii storytellingowych wchodzi w dyskusję z ludzką roślino-ślepotą (plant blindness), która nie pozwala zauważyć roślin w ich naturalnym środowisku. Pielęgnując relacje ze złym zielem na poziomie jednostkowym, uruchamia wizje społecznego uchwastowienia.