„Narodziny Nowej Huty”

Wystawa fotografii Stanisława Senissona z 1949 r.

Zbiory Muzeum Historii Fotografii  im. prof. Władysława Bogackiego Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego

Wystawa czynna: 5-29 maja 2005 r., FOTO-GALERIA

 

stanislawsenisson

Stanisław Senisson

Ur. 13.04.1917 r. w Krakowie.
Po ukończeniu Gimnazjum Jana III Sobieskiego w Krakowie przebywał w Chełmie w Korpusie Kadetów Nr 2. W 1935 r. ukończył Szkołę Podchorążych Wojsk Łączności w Zegrzu, a dwa lata później kurs instruktorów sportu spadochronowego w Legionowie.

Wyszedł na wojnę z Armią Kraków, biorąc udział w bitwie pod Aleksandrowem i Nardem, a po przegranej bitwie pod Pszczyną i po kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej do Oflagu nr 11 B w Braunschweigu. Już w październiku 1939 r. wspólnie z por. inż. Tadeuszem Ptaszyckim – późniejszym generalnym projektantem Nowej Huty – zorganizował tam  teatr obozowy udzielając się w nim oraz w bibliotece. Zajęcia te kontynuował także po przeniesieniu do obozu w Woldenbergu gdzie działał w ruchu oporu wykonując m.in. zdjęcia dokumentalne, których negatywy zostały przemycone z obozu jeńców do Krakowa i zostały po wojnie wykorzystane do zilustrowania książki Józefa Kuropieski „Wspomnienia oficera sztabu” i przez płk. Steblika.

Za kampanię wrześniową został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po przeniesieniu do obozu w Murnau i po uwolnieniu przez wojska amerykańskie wstąpił do II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie z przydziałem do  plutonu łączności 3 Brygady Strzelców Karpackich. W czasie tej służby ukończył z wynikiem bardzo dobrym kurs oficerów łączności w Materze. Po przeniesieniu oddziałów II Korpusu do Anglii został mianowany dowódcą 3 kompanii w Batalionie Łączności 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a po wyjeździe do Cumnok w Szkocji – dowódcą kompanii repatriacyjnej.

Do Polski powrócił dnia 9 czerwca 1947 r. gdzie pierwsze miesiące pracował w Krakowie w warsztacie swego ojca jako fotomechanik – długo nie mogąc znaleźć innej pracy – a od stycznia 1948 r. został zaangażowany do Instytutu Filmowego w Krakowie na asystenta operatora w ekipie Włodzimierza Puchalskiego, biorąc udział  przy kręceniu wielu jego słynnych filmów przyrodniczych.

1 sierpnia 1948 r. został zatrudniony jako starszy referent ds. dokumentacji i organizacji w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym, będąc równocześnie korespondentem i współpracownikiem „Echa Krakowa” i „Gazety Krakowskiej” pisząc reportaże i wykonując zdjęcia dokumentujące początki budowy Nowej Huty. Jednocześnie studiował filologię polską na UJ, którą ukończył w 1952 r. W latach 1950-56 był asystentem w Instytucie Badań Literackich w Warszawie, prowadząc w Krakowie pracownię mikrofilmową. Był także stałym współpracownikiem Wydawnictwa Ossolineum, gdzie opracowywał szereg tomów Biblioteki Pisarzy Polskich oraz  starodruki. W 1956 r. został starszym asystentem w Instytucie Ekspertyz Sądowych w dziale kryminalistyki, prowadząc jednocześnie pracownię fotograficzną.

W latach 1960-1967 pracował w Muzeum Narodowym, oraz na Politechnice Krakowskiej w pracowni reprograficznej i offsetowej a później także na Akademii Medycznej, gdzie współpracował z wybitnym uczonym – prof.  J. Aleksandrowiczem. Wykonywał również fotografie do szeregu książek Wydawnictwa Literackiego.

Był członkiem Polskiego Towarzystwa Fotograficznego i Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego. Stanisław Senisson wraz z żoną Ireną i synem Pawłem przez całe lata aktywnie uprawiał turystykę pieszą, nie rozstając się przy tym z aparatem fotograficznym. Szczególnie lubił wędrówki tatrzańskie i spływy kajakowe po Mazurach i Dunajcu.

Był powszechnie lubianym i pogodnym człowiekiem.

Zmarł w Krakowie 23 października 1996 r.

Zdjęcia  Stanisława Senissona  zgromadzone na wystawie „Narodziny Nowej Huty” – w Foto-Galerii Nowohuckiego Centrum Kultury, pochodzą ze zbiorów Muzeum Historii Fotografii im. Prof. Władysława Bogackiego. Zostały wykonane latem i jesienią 1949 roku w podkrakowskiej wsi Mogiła, gdzie rozpoczęto budowę pierwszych osiedli mieszkaniowych. Na uwagę zasługują rozległe panoramy z tamtego okresu – współcześnie opracowane przy pomocy techniki komputerowej przez niżej podpisanego – co pozwoliło wydobyć dodatkowe walory dokumentalne i estetyczne tych zdjęć.

Na wystawie są  także portrety pierwszych budowniczych Nowej Huty ukazujące Stanisława Senissona jako fotoreportera zainteresowanego zwykłymi ludźmi, którzy przyjechali wówczas z rozmaitych stron kraju szukać swego miejsca w nowej rzeczywistości.

Opracowanie: Adam Gryczyński

2

4

3

5

1

panorama2

panorama1 panorama3 panorama4 panorama5