60 lat Krakowskiego Klubu Fotograficznego

wernisaż wystawy plenerowej

23 kwietnia 2015 (czwartek), godz. 17⁰⁰, skwer przed Nowohuckim Centrum Kultury

Adam Gryczyński

Adam Olszowski

Artur Kaszowski

Bartłomiej Kręzolek

Basia Radziszewska

Monika Stachnik Czapla

Stanisław Guzik

Geneza i kalendarium

Nowa Huta jest miastem – symbolem, w którym zogniskowały się blaski i cienie powojennej historii Polski. Jest także fenomenem na skalę europejską ze względu na czas i miejsce narodzin, dynamiki rozwoju oraz doniosłe wydarzenia jakie odcisnęły w niej ślad. Posiada specyficzny „Genius loci”, który dawniej  odróżnia ją od sanktuarium narodowego – Krakowa, lecz obecnie, mimo postępującej integracji, wciąż zachowuje w świadomości społecznej cząstki własnej odrębności.

W prezentowaniu tematyki nowohuckiej ma także swój udział Krakowski Klub Fotograficzny (KKF) – spadkobierca i kontynuator działalności Klubu Fotograficznego przy Zakładowym Domu Kultury Huty im. Lenina. Przybliżając jego historię i dorobek, wypada sięgnąć do narodzin Nowej Huty, czyli 1949 roku, kiedy podjęto ostateczną decyzję o jej powstaniu. Budowa pierwszych osiedli, przy której od samego początku obecni byli fotografowie, do dziś wyznacza zasadniczy kształt miasta, i jest traktowana przez specjalistów jako „wybitna kreacja urbanistyczna”. Rozpoczęto ją pośród łanów urodzajnego zboża, na gołym terenie co doskonale widać na zdjęciach Stanisława Senissona – pierwszego fotografa Nowej Huty. W 1955 r. zawiązał się tutaj oddział Polskiego Towarzystwa Fotograficznego (PTF), a jego założycielem i pierwszym prezesem być Jerzy Suberlak, dziennikarz i fotoreporter, który jednocześnie podjął pracę w zakładowej gazecie kombinatu metalurgicznego „Budujemy Socjalizm”. Kiedy nastała „październikowa odwilż”, coraz wyraźniej zaczął się w Polsce wyłaniać amatorski ruch fotograficzny. W 1957 r. nowohucki oddział PTF zorganizował swoją pierwszą wystawę w Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki, a w czerwcu 1958 r. nowym prezesem został Witold Michalik, który kierował tym stowarzyszeniem aż do 1985 roku. Latem 1958 roku urządzono we własnym lokalu dużą wystawę przeglądową prac członków PTF, oraz kilka wystaw indywidualnych. W 1960 r. przygotowano już V Wystawę Amatorskiej Fotografii Artystycznej w sali Domu Kultury, a prace z tej wystawy prezentowano później w kraju i we Francji. W tym samym roku lokalne władze nie wyraziły jednak zgody na zarejestrowanie Nowohuckiego Towarzystwa Fotograficznego pomimo tego, że PTF przekształciło się wtedy w Federację Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce, a podległe oddziały terenowe stały się regionalnymi Towarzystwami Fotograficznymi. Być może na przeszkodzie stanęły obawy władz o uzyskanie przez ten Oddział większej niezależności, oraz dramatyczne wydarzenia z 27 kwietnia 1960 roku, związane z obroną nowohuckiego krzyża, który stał zresztą nieopodal, na zewnątrz siedziby Oddziału PTF w Dzielnicowej Radzie Narodowej. Władza prawdopodobnie obawiała się niezależnego, mogącego otrzymał własną osobowość prawną Towarzystwa, a były to czasy, kiedy zakaz fotografowania obiektów przemysłowych i legitymowanie fotoamatorów na ulicy pod byle pretekstem, były nagminne. Odnotujmy, że w październiku 1961 roku uchwalono likwidację tutejszego oddziału PTF, a powołano w to miejsce stowarzyszenie pod nazwę: Klub Fotograficzny Domu Kultury HiL, który później przybrać nazwę: Klub Fotografików Amatorów Zakładowego Domu Kultury HiL, przechodząc organizacyjne pod patronat Domu Kultury na os. Młodości.

Członkowie klubu, działalność, osiągnięcia

W tamtym czasie wystawiali już swoje prace: Witold Michalik, Witold Gajdziński, Wiktor Pental, Stanisław Killar, Leszek Machnica, Stanisław Kozioł, Franciszek Partyka, Zbigniew Kot, Robert Kosieradzki, Władysław Rospondek, Tadeusz Kulig, Andrzej Wróbel i in. W późniejszym okresie Klub dysponował już dobrze urządzoną pracownią, posiadał własną kadrę instuktorską, prowadził kursy i szkolenia dla swoich członków, a pod koniec lat 70. także dla studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Witold Michalik, najbardziej utytułowany nowohucki fotograf, pokazał w 1968 roku swoją pierwszą monotematyczną wystawę „Akt – od klasycznego do nowoczesnego” w siedzibie Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego.

W 1969 r. KFA było współorganizatorem ogólnopolskiego pleneru i konkursu fotograficznego z okazji XX-lecia Nowej Huty, który zaowocował imponującą pod względem artystycznym wystawę obejmującą 154 prace. Wzięło w niej udział 17 autorów, pośród których można wymienić takich znakomitych twórców jak Henryk Hermanowicz, Roman Wesołowski, Henryk Makarewicz i Robert Kosieradzki – klasyków polskiej fotografii, członków elitarnego ZPAF-u, czy reporterów i dokumentalistów jak Wiktor Pental, Witold Gajdziński i Stanisław Gawliński. Fragment tej wystawy z autorsko opracowanymi zdjęciami jest przechowywany w archiwum klubowym jako cenny depozyt.

W 1974 r. Witold Michalik uzyskał Grand Prix „Venus 74” na V Międzynarodowym Salonie Fotografii Artystycznej w Krakowie za cykl „Macierzyństwo”.

Po przeniesieniu siedziby Klubu w 1983 r. do Nowohuckiego Centrum Kultury (NCK), i wkrótce po śmierci Witolda Michalika (1985 r.) nowym prezesem został Zbigniew Kot, który piastował tą funkcji do 1997 r., kiedy to Walne Zebranie uchwaliło nową, do dziś obowiązującą nazwę: Krakowski Klub Fotograficzny, zaś na kolejnego prezesa wybrano Mieczysława Libronta.

W 1986 r. Klub z okazji 30-lecia działalności zorganizował Ogólnopolski Plener Fotograficzny „Nowa Huta – miasto i okolice”, w którym uczestniczyło 30 fotografów, a w roku następnym, na XIV Forum Sztuki Fotografii „Uniejów 87”, otrzymał za zestaw prac z tego pleneru – Brązowy Medal Polskiej Federacji Stowarzyszenia Fotograficznych, co było ogromnym wyróżnieniem, bo w przeglądzie brała wtedy udział ponad setka klubów i towarzystw z całej Polski.

W 1988 r. uruchomiono w NCK Foto-Galerię, regularnie prezentującą dorobek KKF oraz innych twórców, m.in. wystawę Stanisława Markowskiego „Ojczyzno moja. Fotografie z lat 1980-89”, otwartej w listopadzie 1996 r. przez Metropolitę Krakowskiego ks. kardynała Franciszka Macharskiego, pokazującą potężne demonstracje i strajki, które w latach 80. falami przetaczały się przez Nową Hutę.

Przełomowe znaczenie dla popularyzowania Nowej Huty miał 1999 rok, w którym obchodzono jubileusz jej 50-lecia. Głośnym echem odbiła się wówczas zbiorowa wystawa „50 lat Nowej Huty” przygotowana na trzech piętrach w NCK, na którą złożyło się ponad tysiąc fotografii z lat 1949-1999 kilkudziesięciu autorów. Ważny dla niej był także Festiwal Filmowy „Etap: Nowa Huta” zorganizowany w grudniu 1999 r. w Ośrodku Kultury im. C. K. Norwida, na którym pokazano dziesiątki filmów, kronik i innych dokumentów, gdzie odbyły się spotkania z twórcami oraz duża wystawa fotograficzna z archiwum KKF-u.
Pomimo wielokrotnej zmiany siedziby i nazwy, KKF kontynuuje swe prace do dziś, co przy wydatnym wsparciu NCK owocuje wieloma wystawami np. w 2005 r. prestiżową ekspozycją zbiorową w Muzeum Historii Fotografii w Krakowie oraz dorocznymi, przeglądowymi wystawami członków Klubu.

Dzisiaj, kiedy przywykliśmy już do różnorodnych propozycji kulturalnych, i podobne działania nie wywołują tak wielkich wzruszeń i emocji jak wówczas, wypada przypomnieć tamte wydarzenia z kronikarskiego obowiązku, ale również dlatego, że ich „zaczyn” przebudził Nowa Hutę z wieloletniego letargu.
W ten kontekst wpisała się także wystawa plenerowa „Nowa Huta – najmłodsza siostra Krakowa” urządzona latem 2007 r. na Placu Centralnym, którą ujrzały dziesiątki tysięcy osób z całego kraju.

O żywotności Klubu decyduje także napływ nowych, wartościowych członków, którzy poprzez własne działalność twórczą potwierdzają rangę wypracowaną przez ich poprzedników. Głównie jest to praca polegająca na robieniu zdjęć krajobrazowych i przyrodniczych, fotografii architektury, zdjęć kreacyjnych, portretu i reportażu, oraz ich gromadzeniu w „fototece” klubowej. Dzięki przekazanym w depozyt zdjęciom mamy możliwość unaocznią sobie, jak wyglądała w Nowej Hucie egzystencja wcześniejszych pokoleń, oraz jakie panowały wówczas trendy i konwencje w fotografii; od obowiązującej niegdyś piktorialnej stylistyki bułhakowskiej poprzez klasyką i rozmaite formalizmy, grafizację aż po fotografię cyfrową.
Setki archiwalnych zdjęć stanowił trwały dorobek i ład w życiu kulturalnym naszego miasta, który wymaga oddzielnego opracowania i almanachu.
Ponadto w KKF zorganizowano ponad 50 plenerów: międzynarodowych, ogólnopolskich i lokalnych, poświęconych głównie tematyce krajoznawczej: nowohuckiej, tatrzańskiej, pienińskiej, spiskiej i bieszczadzkiej. Kilka plenerów odbyło się w Krakowie i w Norymberdze we współpracy z tamtejszym domem kultury – Gemeinschaftshaus Langwasser oraz najstarszym niemieckim stowarzyszeniem fotograficznym – Fotoklubem Norymberskim.
W ciągu minionego półwiecza zorganizowano setki imprez: wystaw, konkursów, pokazów, spotkań autorskich, kursów, warsztatów, wykładów i prelekcji dla dziesiątków tysięcy uczestników i odbiorców.
Przez Klub w jego historii „przewinęło się” ponad 1.000 członków, kandydatów i sympatyków, co dokumentuje zachowana kartoteka. W okresie transformacji, kiedy rozwiązano Federacje Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce i w to miejsce powstań Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej, „członkiem – założycielem” wspierającym rozwój fotografii z aktem przyjęcia nr 14 został KKF.

O twórczych osiągnięciach tego stowarzyszenia świadczą uzyskane w różnych środowiskach odznaczenia, medale i tytuły. Jego członkowie posiadają: 7 złotych i srebrnych odznak Zarządu Głównego PTTK i tytułów Fotografa Krajoznawcy, 6 tytułów Artysty Międzynarodowej Federacji Fotografii (AFIAP) przyznanych dla Witolda Michalika, Jerzego Baranowskiego, Jana Zycha, Joanny Mrówki, Roberta Basia, Zbigniewa Kota, oraz (EsFIAP) dla Władysława Klimczaka, 5 medali z okazji 150-lecia fotografii, 10 tytułów Artysty Fotografa RP, a 4 osoby: Robert Kosieradzki, Jan Zych, Robert Baś i Adam Gryczyński, zostały przyjęte w poczet członków Związku Polskich Artystów Fotografików.
świadectwem minionej działalności są również zachowane pamiątki: dokumenty, dyplomy, wydawnictwa, afisze, plakaty i artykuły prasowe.

Aktualności

W Klubie istnieje żywa tradycja urządzania zbiorowych, dorocznych wystaw przeglądowych oraz indywidualnych wystaw członków rzeczywistych i zapraszanych z zewnątrz artystów. Organizowane są mini-plenery, szkolenia i prezentacje dorobku w formie multimedialnej i pokazów oryginalnych prac. Dużą popularnością cieszą się „Konkursy o najlepsze zdjęcie miesiąca”, gdzie najciekawsze propozycje wyłonione w drodze tajnego głosowania, wystawiane są potem w stałej galerii „konkursowej” w NCK.
Pięknie rozwija się współpraca i wymiana kulturalna pomiędzy Krakowskim Klubem Fotograficznym a włoskim Circolo Fotografico l’Obiettivo do miejscowości Dolo koło Wenecji.

Obecny skład Zarządu KKF przedstawia się następująco: Monika Stachnik-Czapla – Prezes, Adam Gryczyński – v-ce Prezes ds. artystycznych, Magda Langer – skarbnik, Anna Bubula – sekretarz, Ryszard Tatomit, członek Zarządu

Komisja Rewizyjna działa w składzie: Zdzisław Dec, Andrzej Wróbel, Adam Olszowski

Komisja Artystyczna: Joanna Mrówka, Jan Zych, Paweł Suder, Janusz Skórski, Mieczysław Libront.

Z naszych rachub wynika, że w minionym półwieczu Klub zorganizował co najmniej 300 wystaw indywidualnych i zbiorowych. W planach mamy jeszcze wiele przedsięwzięć takich jak: katalogi, wystawy, spotkania, i prezentacje autorskie, gdyż one, ciesząc się popularnością, motywują do działania i poszukiwania ambitnych propozycji. Są także gwarancję ciągłości dzieła, zapoczątkowanego w Nowej Hucie w 1949 r. przez Stanisława Senissona, a potem Jerzego Suberlaka, Witolda Michalika oraz innych pionierów nowohuckiej fotografii.

Klub podejmuje prace na rzecz rozbudowy strony internetowej, opracowania zbiorów i wydawnictw w celu popularyzacji własnej działalności i dorobku. Zważywszy jednak na skromne środki pochodzące tylko ze składek członkowskich, wciąż poszukujemy sponsorów i darczyńców chętnych do wsparcia tego dzieła, nie tylko na pożytek miłośników fotografii, ale i mieszkańców Krakowa. Poszukujemy zwłaszcza takich możliwości, dzięki którym będziemy mogli prowadzić naszą działalność na wyższym poziomie technicznym w oparciu o nowoczesne środki przekazu i utrwalania obrazu. Dlatego będziemy wdzięczni ludziom oraz instytucjom za wszelkiego rodzaju sugestie i ewentualną pomoc materialną. Dysponując potencjałem doświadczenia, zapału oraz cennym zasobem archiwalnych i współczesnych fotografii przy odpowiednim wsparciu możemy w ramach istniejącej Foto-Galerii NCK, a także galerii internetowej i plenerowej na skwerze przed NCK (przystosowanej do ekspozycji fotografii wielkoformatowych), uzyskać wspaniałe rezultaty zapewniając społeczny rezonans w dziedzinie promocji kultury i jej twórców.

Adam Gryczyński

Krakowski Klub Fotograficzny działający przy Nowohuckim Centrum Kultury (NCK) jest jednym z najstarszych stowarzyszeń w Polsce. Aktualnie zrzesza ponad 60 pasjonatów i miłośników fotografii, amatorów i zawodowych fotografów. Głównym celem działalności KKF jest rozwijanie i doskonalenie zainteresowań fotograficznych poprzez organizowane szkolenia, prezentacje, warsztaty, wystawy, plenery i konkursy.

Rok 2015 jest dla KKF szczególny – Klub świętuje Jubileusz 60-lecia swojej działalności. Z tej okazji zaplanowano wystawy indywidualne i zbiorowe, na których pokazane zostaną zdjęcia współczesne i archiwalne. Tylko w kwietniu i maju 2015 odbędą się wernisaże aż pięciu wystaw:

•   9 kwietnia otworzymy ekspozycję znanego krakowskiego fotografika Jana Zycha
• 10 kwietnia delegacja KKF wyjedzie z wystawę pt. „Człowiek” na zaproszenie włoskiego klubu Circolo Fotografico l’Obiettivo do miejscowości Dolo koło Wenecji, gdzie zaprezentuje zdjęcia 30 autorów.
• 23 kwietnia odbędzie się wernisaż wystawy plenerowej „Świat wokół nas” na skwerze przed NCK
• 14 maja w Muzeum Historii Fotografii im Walerego Rzewuskiego odbędzie się wernisaż wystawy jubileuszowej „Świadkowie minionego czasu” na której zostaną pokazane zdjęcia z klubowego archiwum takich twórców jak Witold Michalik, Zbigniew Kot (wieloletni Prezesi KKF), Robert Kosieradzki, Czesław Odo Mostowski i inni.
• 21 maja w Foto-Galerii NCK pokazana będzie wystawa indywidualna „Kapliczki” Mieczysława Libronta (kolejnego Prezesa KKF).

W 2015 roku Klub zaprezentuje w ramach jubileuszowych obchodów wystawy: Moniki Stachnik-Czapli (obecnej Prezes KKF), Magdy Langer, Adama Gryczyńskiego, Adama Olszowskiego, Leopolda Greli i In.

Jubileusz 60-lecia Krakowskiego Klubu Fotograficznego objęli honorowym patronatem:

– Prezydent Miasta Krakowa – Jacek Majchrowski
– Prezes Związku Polskich Artystów Fotografików – Jolanta Rycerska
– Prezes Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej – Mieczysław Cybulski
– Dyrektor Muzeum Historii Fotografii w Krakowie – Maciej Beiersdorf
– Dyrektor Nowohuckiego Centrum Kultury – Zbigniew Grzyb

wstęp wolny