Archiwum kategorii: 2025

4-28 września 2025, FOTO-Galeria, wstęp wolny
wernisaż wystawy – 4 września (czwartek), g. 19.00

Każde zdjęcie to opowieść – zatrzymana chwila, emocja zamknięta w kadrze, echo minionego czasu.

Wystawa powstała z potrzeby zachowania tego, co ulotne – spojrzeń, uśmiechów, krajobrazów, które poruszyły serce. Oglądając kolejne zdjęcia, wracamy do miejsc i chwil, które kształtowały naszą drogę, budowały wspomnienia – a teraz opowiadają historię, która choć osobista, może być bliska każdemu. Niech ta wystawa będzie mostem między przeszłością a teraźniejszością – zaproszeniem do wspólnego przeżywania emocji, które nigdy nie tracą na sile, jednocześnie będąc dokumentem i poezją. Niech każdy obraz będzie osobistym spotkaniem z tym, co ulotne, ale poruszające – zapisem światła, przestrzeni i pamięci. 

„Architektura krajobrazu” to fotograficzna opowieść o miejscach, które mijamy każdego dnia – polach, ścieżkach, liniach wzgórz. Z pozoru zwyczajne, w obiektywie stają się bohaterami cichej narracji o czasie, przestrzeni i współistnieniu człowieka z naturą. Prezentowane fotografie powstawały przez około dwa lata na terenie głównie Małopolski – jako zapis chwil uchwyconych między światłem a cieniem, porami roku, geometrią a fakturą ziemi.

Każdy kadr niesie w sobie nie tylko obraz, ale i emocje: echo minionego czasu, ślad obecności, rytm który znamy podświadomie. Ta wystawa jest zaproszeniem do zatrzymania się – do spojrzenia głębiej na krajobrazy, które nas otaczają i nieustannie kształtują.

Architektura krajobrazu to dzieło bez autora, które nieustannie, z roku na rok się tworzy.

3-26 października 2025, Biała Galeria CENTRUM
wystawa czynna codziennie w g. 11.00-19.00, bilet – 25/20 zł

wystawa w ramach wydarzenia SIŁA FOTOGRAFII 2025

Najlepsze fotografie prasowe już po raz ósmy w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie! Tegoroczna wystawa to zbiór najlepszych zdjęć spośród 59 320 zgłoszonych do konkursu w 2025 roku przez 3778 fotografów ze 141 krajów.

W tym roku niezależne jury nagrodziło prace, które ukazały głębię i niuanse jednych z najbardziej palących kwestii, z jakimi zmaga się dziś świat, od druzgocących konfliktów i wstrząsów politycznych po bezpieczny przepływ migrantów. Wśród tematów poruszanych w nagrodzonych pracach znalazły się również tak ważne kwestie jak: kryzys klimatyczny, zwierzęta, sport i rodzina. Jako całość, ta kolekcja historii z całego świata, domaga się naszej nieustannej uwagi, podważając nasze przekonania i zachęcając wszystkich zwiedzających do głębszego spojrzenia i odnalezienia nowych perspektyw. Z każdego z 7 regionów świata (Afryka, Azja i Pacyfik oraz Oceania, Europa, Ameryka Północna i Środkowa, Ameryka Południowa, Azja Zachodnia, Środkowa i Południowa) wybrano zwycięzców w trzech kategoriach (zdjęcia indywidualne, cykle fotograficzne oraz projekty długoterminowe).

Zwycięzcami konkursu World Press Photo 2025 zostało 42 fotografów z 31 krajów: Bangladeszu, Białorusi, Brazylii, Kolumbii, Demokratycznej Republiki Konga, Salwadoru, Francji, Niemiec, Haiti, Indonezji, Iranu, Iranu/Kanady, Włoch, Myanmar, Holandii, Nigerii, Palestyny, Peru/Meksyku, Filipin, Portugalii, Rosji, Rosji/Niemiec, Korei Południowej, Hiszpanii, Sudanu, Tajlandii, Turcji, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Wenezueli.

Zwycięskie projekty podkreślają siłę fotoreportażu i fotografii dokumentalnej w pogłębianiu zrozumienia, promowaniu dialogu i inspirowaniu do działania. Należy głośno poruszać kwestie wolności prasy, która  jest coraz bardziej zagrożona – w 2024 r. na całym świecie zginęło co najmniej 103 dziennikarzy w 18 krajach, co czyni ten rok najbardziej śmiercionośnym od czasu, gdy Komitet Ochrony Dziennikarzy (CPJ) zaczął śledzić ofiary śmiertelne wśród dziennikarzy ponad trzy dekady temu.

Główną nagrodę w konkursie World Press Photo 2025 zdobyła Samar Abu Elouf z Palestyny (dla The New York Times), za portret 9-letniego Mahmouda Ajjoura, rannego podczas izraelskiego ataku na Strefę Gazy, który znalazł schronienie i pomoc medyczną w Doha, w Katarze.
<zobacz zdjęcie, czytaj więcej>

Zdjęcie u góry strony (fragment):
Gabriel Medina podczas Igrzysk Olimpijskich Paryż 2024 (region Azja i Pacyfik oraz Oceania, kategoria zdjęcia indywidualne)
Kontekst: Brazylijczyk Gabriel Medina triumfalnie wyskakuje z wielkiej fali w piątym biegu trzeciej rundy zawodów surfingu mężczyzn podczas Igrzysk Olimpijskich 2024. Teahupo’o, Tahiti, Polinezja Francuska, 29 lipca 2024 r. Gabriel Medina uzyskał w tym biegu niemal idealny wynik 9,9 i ostatecznie sięgnął po brązowy medal, ustępując złota reprezentantowi Francji, Kauliemu Vaastowi. Zdjęcie to szybko obiegło media, zdobywając ponad 9,5 miliona polubień na samym tylko instagramowym profilu Mediny. Surfing zadebiutował jako dyscyplina olimpijska na igrzyskach w Tokio w 2020 roku. Podczas igrzysk w Paryżu w 2024 roku zawody surfingowe odbyły się niemal 26 000 kilometrów od Francji – na Tahiti, w częściowo autonomicznej Polinezji Francuskiej, słynącej z wymagających fal.
fot. Jerome Brouillet Zied, Francja, Agence France-Presse
<czytaj więcej o fotografii>

INFORMACJE DLA ZWIEDZAJĄCYCH:

Zabierz ze sobą słuchawki i telefon – po zeskanowaniu kodu QR przy fotografii usłyszysz historię zdjęcia (lektor w języku angielskim).

Na ekspozycji World Press Photo niektóre fotografie są drastyczne, mogą wzbudzać lęk oraz poczucie niepokoju. Wejście na wystawę na własną odpowiedzialność, dzieci – pod opieką dorosłych.

Osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich prosimy o kontakt z Biurem Organizacji Widowni (tel. 12 644 02 66 w. 55, rezerwacja@nck.krakow.pl)

Kuratorka projektu SIŁA FOTOGRAFII 2025 – Monika Stachnik-Czapla

1 października – 31 grudnia 2025, Rynek NCK, wstęp wolny
spotkanie z Autorem – 9 października (czwartek), g. 18.00, sala kameralna 203

Wystawa w ramach wydarzenia SIŁA FOTOGRAFII 2025.

Fotografia podwodna – zdjęcia malowane wodą i światłem

Nurkowanie — a wraz z nim fotografia podwodna — nieprzerwanie przyciąga miłośników przygód i piękna ukrytego pod taflą wody. Dziś, w czasach powszechnej dostępności smartfonów i kompaktowych aparatów, uwiecznianie podwodnych krajobrazów nie wymaga już ani specjalistycznej wiedzy, ani rozbudowanego zaplecza technicznego. Wystarczy podstawowy kurs nurkowy i aparat zamknięty w szczelnej obudowie, by tworzyć obrazy malowane wodą i światłem.

Jednak nawet najbardziej nowoczesna technologia nie oszuka praw fizyki. Pod wodą światło zachowuje się inaczej niż na powierzchni: traci intensywność, zmienia barwę i kierunek. Już kilka metrów pod powierzchnią dominują chłodne tony błękitu i zieleni, a czerwienie i żółcie znikają. To właśnie te warunki nadają zdjęciom podwodnym charakterystyczny, niemal oniryczny klimat – pełen ciszy, miękkich przejść tonalnych i atmosfery tajemnicy.

Ta sama woda, która tworzy sceny niczym z innego świata, potrafi też skomplikować pracę fotografa: pochłania szczegóły, zniekształca kontury, ogranicza widoczność. Im bliżej fotografowanego obiektu znajdzie się aparat, tym lepszy rezultat – dlatego najczęściej sięga się tu po szkła makro oraz ultraszerokokątne, które pozwalają fotografować z bardzo bliska. Kluczową rolę odgrywa także sztuczne oświetlenie: lampy błyskowe i lampy światła stałego przywracają naturalne barwy i wydobywają ukryte detale.

Warto pamiętać, że każda sesja zdjęciowa pod wodą ma swój limit – zazwyczaj nie dłuższy niż godzina, na tyle bowiem zwykle starcza zapas powietrza w butli fotografa. O sukcesie decydują więc nie tylko umiejętności i sprzęt, ale także uważność, refleks i łut szczęścia. Choć warunki panujące pod wodą mogą ograniczać swobodę twórczą nawet doświadczonym nurkom z profesjonalnym sprzętem, to właśnie te ograniczenia stają się częścią wyjątkowego języka podwodnej fotografii.

Prezentowane zdjęcia to przekrój tematów, po które najchętniej sięgają pasjonaci tej niezwykłej dziedziny: od mikroskopijnych mieszkańców morskiego dna, przez zatopione wraki i sylwetki nurków, po majestatyczne krajobrazy raf koralowych. Autor ma nadzieję, że staną się one inspiracją do nauki nurkowania, poznawania świata i odkrywania piękna ukrytego pod powierzchnią wody.

Piotr Stós (ur. 1965) – z urodzenia krakowianin, z wykształcenia biolog, a z zamiłowania – człowiek, który od lat z czułością i niesłabnącą ciekawością zagląda pod wodę. Absolwent Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego, instruktor nurkowania i fotografii podwodnej, potrafiący zanurzyć się nie tylko w głębiny, ale i w detale. Od ponad ćwierćwiecza związany z Centrum Nurkowym Nautica Safari, którego był współzałożycielem. Organizator wypraw i gospodarz bazy nurkowej na chorwackiej wyspie Vis – miejsca, gdzie wszyscy znają go po imieniu. Animator polskiej fotografii podwodnej, inicjator konkursów, warsztatów i wystaw, takich jak „Podwodny Świat” w Nowohuckim Centrum Kultury, Fotokonkurs Nautica Safari, cztery edycje Fotoweekendu w Deepspot oraz siedem Zlotów Fotografów Podwodnych na Visie. Od czterech dekad z wytrwałością godną żółwia słoniowego z Galápagos dokumentuje życie i przemiany w podmorskim świecie – łącząc wiedzę biologa z wrażliwością fotografa. W jego kadrach znajdziemy zarówno majestatyczne rekiny wielorybie, jak i mikroskopijny plankton – uchwycone w miejscach tak odległych jak Ekwador, Filipiny, Indonezja, Palau, Mikronezja, Malezja, Meksyk, Portugalia, Włochy, Hiszpania, Tajlandia, Malediwy, Kuba, Chorwacja czy Egipt. Fotografuje aparatami NIKON D850 i D700 w obudowach Subal – bo pod wodą liczy się nie tylko oko, ale i pełne zaufanie do sprzętu. 

1-31 października 2025, Złota Galeria CENTRUM, wstęp wolny
wernisaż wystawy – 3 października (piątek), g. 18.00

Wystawa w ramach wydarzenia SIŁA FOTOGRAFII 2025.

Druga strona cegły

Cegła. Czerwona, ta sama z jakiej stawiano kopalnie i fabryki. Na Śląsku i w Zagłębiu wrosła w krajobraz jak hałdy. Dziś, gdy dym już nie przesłania nieba, te same mury zapisują w sobie inną opowieść. O miejscach, które zostały, pustoszeją i o ludziach, którzy z nich znikają.

Arkadiusz Gola wszedł z aparatem tam, gdzie rzadko zaglądają nasze nasycone dobrobytem oczy. Jego zdjęcia to proste kadry z mieszkań, w których czas płynie inaczej. Nie ma tu luksusów, są ślady codzienności. Popękane ściany, meble z różnych epok, przedmioty, które mają swoją historię, choć nikt o nią nie pyta.

Kuchnia z piecem, który pamięta lepsze czasy. Na stole resztki posiłku, niedopita herbata. W kącie łóżko przykryte starą narzutą. To nie są katalogowe wnętrza. To miejsca, gdzie żyje się, jak się umie. Nie na pokaz, bez udawania.

Widać na tych zdjęciach próby udomowienia małej przestrzeni, znalezienia w niej swojego miejsca. Czasem jest ciasno, czasem pusto. Ale zawsze jest czyjś ślad. Ręka, która postawiła kubek na stole, wzrok, który spoczął na ścianie.

Gola nie opowiada o upadku przemysłu w wielkich słowach. Pokazuje jego skutki w skali jednego mieszkania. W zmęczonej twarzy, w prowizorycznych naprawach, w drobnych przedmiotach, które mają wartość tylko dla tych, którzy z nimi żyją.

„Druga strona cegły” to nie jest pomnik przeszłości. To zwykłe życie, które toczy się dalej, mimo zmian za oknem. To portret ludzi, którzy nie poddają się, którzy w swoich czterech ścianach budują swój świat. Bez patosu, po prostu. Z uporem cegły.

– Michał Szalast

Wnętrze mieszkania określa człowieka, bo niemal wszystko co się tam znajduje i w jaki sposób jest zakomponowane zależy od mieszkańca. Decyduje o tych kwestiach nie tylko poziom zamożności, ale również indywidualna dla każdego potrzeba estetyki, lub jej brak, przymus pomieszczenia kilku osób na niewielkiej przestrzeni, czy wybór najtańszego, ale efektywnego sposobu ogrzewania. Kluczem mojego wyboru mieszkań są robotnicze dzielnice Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Kwartały domów, które otaczały kiedyś potężne kopalnie, huty i cynkownie, a dzisiaj pozostały w tej przestrzeni same. Po likwidacji zakładu utraciły patrona, opiekuna, a w architekturze przestrzeni powstała potężna wyrwa. Od lat przyglądam się procesom zmian wynikających z likwidacji przemysłu ciężkiego w aglomeracji Górnośląsko-Zagłębiowskiej. Ze swoich fotografii staram się budować cykle, swego rodzaju eseje o tym, jak poszczególny człowiek w tym wszystkim próbuje znaleźć dla siebie miejsce.

– Arkadiusz Gola

Arkadiusz Gola – fotograf, kurator wystaw, absolwent, a obecnie wykładowca w Instytucie Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików, ambasador marki FUJIFILM. Przez 34 lata fotoreporter Prasy Śląskiej, głównie Dziennika Zachodniego, obecnie foto felietonista tego tytułu. Zawodowo związany z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, dla którego fotografuje przemiany w społeczeństwach, u schyłku funkcjonowania przemysłu ciężkiego.

Zdobywał nagrody w najważniejszych krajowych konkursach fotografii prasowej, w tym trzykrotnie Grand Press Photo, dwukrotny stypendysta Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury. Odznaczony odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Autor kilkudziesięciu wystaw i publikacji z zakresu fotografii dokumentalnej. Jego zdjęcia znajdują się w zbiorach muzeów w Polsce i za granicą.

www.arekgola.com